Oud ASML-ingenieur kreeg 'substantiële geldbedragen' na bezoeken aan Rusland
De Russische ingenieur die door justitie wordt verdacht van het stelen van informatie over de Nederlandse chiptechnologie, kreeg na bezoeken aan Rusland "substantiële geldbedragen" gestort op zijn bankrekening. Dat blijkt volgens het Openbaar Ministerie uit onderzoek van de fiscale opsporingsdienst FIOD. Ook stortte de man tussen 2021 en 2024 43.900 euro aan contant geld op zijn rekening.
Het OM maakte dit vandaag bekend tijdens de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen German A., in de rechtbank in Rotterdam. Het OM verdenkt hem van het stelen van bedrijfsgeheimen van chipmachinefabrikant ASML en chipfabrikant NXP en van het ontwijken van sancties tegen Rusland. De gestolen kennis was volgens het OM bedoeld om in Rusland een chipfabriek op te zetten.
Het OM wil dat A. vier jaar celstraf krijgt. De man zit sinds augustus vorig jaar in voorarrest. In december vorig jaar meldde Nieuwsuur dat hij was opgepakt.
Groepschat
Het OM stelde vandaag dat A. bewust handelde om de technologische capaciteit van Rusland te versterken. "Verdachte verkoopt technologie en levert de benodigde technische bijstand aan een land dat in oorlog is", zei de officier van justitie.
A. zou hebben deelgenomen aan een groepschat met de naam 'Importvervanging in Zele'. Daarbij staat 'Zele' volgens het OM voor Zelenograd, een stad bij Moskou waar grote Russische microchipproductiebedrijven zijn gevestigd. Rusland streeft ernaar om minder afhankelijk te worden van import van microchips en probeert ze zelf te maken; dit wordt importvervanging genoemd.
Tijdens een eerdere zitting bleek dat ook de AIVD onderzoek heeft gedaan naar de man. Volgens de inlichtingendienst onderhield A. contact met de Russische inlichtingendienst SVR, die "inlichtingen over wetenschap en technologie" zou willen bemachtigen. De IND heeft A. na een bericht van de AIVD al een inreisverbod voor de duur van twintig jaar opgelegd.
A. ontkende tijdens de zitting dat hij een Russische spion is. Volgens hem had hij bedrijfsgeheime stukken in bezit om zijn eigen kennis op peil te houden. A. erkent dat hij een deel van de stukken had moeten teruggeven, maar dat niet heeft gedaan. Sommige informatie die A. zou hebben meegenomen, noemt hij "volkomen nutteloos" voor de productie van microchips.
Informatie over productieprocessen
German A. is voormalig medewerker van chipmachinefabrikant ASML en chipmaker NXP en werkte ook een jaar bij de TU Delft. Aan de TU Delft werkte hij in 2021 en 2022 met een machine van ASML. Hij had bij zijn werkgevers toegang tot handleidingen, lijsten met benodigde apparatuur en informatie over productieprocessen voor het maken van microchips.
Volgens het OM reisde A. regelmatig naar Moskou. Uit reisgegevens die Nieuwsuur heeft ingezien, blijkt dat hij in 2023 en 2024 vaak gebruik maakte van routes via Turkije en Servië. Vóór de Russische invasie in Oekraïne vloog hij nog regelmatig vanuit Amsterdam naar Moskou.
Voor zover bekend nam A. over een periode van meerdere jaren informatie mee. Uit gesprekken die Nieuwsuur voerde voor de serie 'Poetins Pionnen', met bedrijven en instellingen waar A. werkte en met mensen die hem kenden, komt een beeld naar voren van een man die een wensenlijstje afliep op zoek naar informatie en producten voor het produceren van microchips.
A. wordt niet vervolgd voor spionage of hulp aan een buitenlandse mogendheid. Zijn zaak valt namelijk nog niet onder de nieuwe spionagewetgeving die vorige maand is aangenomen.
